Saf Irk :
Saf ırk olarak vasıflandırılan arılar; hem dü
nya üzerindeki orijinal olarak bulundukları bölge itibarı
ile hem de fizyolojik ve morfolojik özellikleri nedeni ile diğer ırklardan ayrılırlar. Saf ırklar tür
içerisindeki bireylerden oluşan birimlerdir. Ortak vücut özelliklerine sahiptirler. Bal arısı ır
kları doğal
seleksi yon sonucu oluşmuşlardır. Tek örnektirler. Her ırk doğal çevresine uyum sağlamıştır. Eski
Sovyetler Birliği Tarım Bakanlığı ́nın tüzüğüne göre "Bir ırkın kabul edilebilmesi için, aynı menşeli
ve dış görünümleri aynı olan arıların oluştur
duğu, en az 20.000 arı kolonisinin benzer biyolojik ve
üretim karakterlerini taşıması gerekir. Bunların dört kuşak boyunca başka ırklarla kan bağı
bulunmamalıdır." denilmektedir.
Apis Mellifera Caucasica bir ırktır. Bu ırkın orijinal olarak bulunduğu bölg
e Kafkasya Dağlarıdır ve bu
ırkın kendisine özel ve diğer ırklardan farklı olduğunu belirten fizyolojik ve morfolojik özellikleri
bulunmaktadır. Apis Mellifera Carnica ve Apis Mellifera Ligustica da ayrı ırklardır ve özellikleri itibarı
ile diğer ırklardan
ayrılırlar. Saf ırk arılar birbirleri ile çiftleştiklerinde yavrular, sürekli her kuşakta
ana ve babanın yani ırkın karakterini gösterirler. İleri kuşaklarda hiç bir değişiklik göstermezler. Saf
yetiştirme ile özel bir ırkın ya da bir soyun içinde yakın i
lişkili çiftleştirmeler yaptırarak, istenilen
karakterler yoğunlaştırılabilir ve sabitleştirilebilir. Aynı zamanda istenmeyen özellikler de adım adım
elemine edilir. Mevcut özellikleri şiddetle sınırlandırılmaktadır. Bu amaçla başka ırkların bulunmadığı
te
critli bölgelerde yetiştirilirler ve kontrollü olarak kendi içinde çiftleştirilerek muhafaza edilirler.
Böylece saf yetiştirilmiş ırklar başarılı melezleşeler için sağlam bir temel sağlar. BAL ARISI IRK
BAKIMINDAN YA SAFTIR YA DA MELEZDİR. Saf yetiştirme t
üm ıslah çalışmalarının temelini teşkil
eder.
Eko tip :
Eko tip dediğimiz arıları 'bir ırk bölgesinin içinde daha küçük lokal alanlarda bulunan saf ırkın bir alt
grubu olan ve kendi içinde çok yakın özellikleri olan arılardır' diyerek tarif etmek mümkünd
ür. Apis
Mellifera Carnica ırkı bilindiği gibi orijinali Avusturya Alplerinde bulunan bir ırktır. Bu ırk Avusturya,
Almanya, Eski Yugoslavya ve daha birçok ülkede yaygındır. İşte Karniol ırkına ait olan, Aşağı
Avusturya bölgesindeki arılara SKLENAR EKO TİP
İ, Slovakya'daki arılar da BUKOVSEK EKO TİPİ dır.
Hibrid
İki ayrı ırkın veya iki ayrı saf hattın veya ayrı bir ırkla değişik ırktan bir saf hattın, birbirleri ile
melezleşmesi sonucu meydana gelen melezlere HİBRİD denir. Hibridler genelde kontrollü yapıl
ırlar
ve bunlara kontrollü hibridler adı verilir. En verimli koloniler hibrid kolonilerdir. Bu şekilde yapılan
iyileştirme çalışması, ekonomik açıdan önemli karakterlerin birleştirilme imkanlarına dikkat edilerek
hatasız yapılırsa ilk kuşak melez koloniler
in verimliliği ıslah materyali olarak kullanılan ebeveyn
ırklara göre en az % 20
-
25 daha üstün olmaktadır. Ancak hibridlerde bu üstün verim yalnız ilk
kuşaklarda alınabilmektedir. İleri kuşaklarda bu verim hızla düşer. Dünyada bilinen önemli hibridler
va
rdır. Hibrid üreticiliği arıcılığın en teknik ve en ileri aşamasıdır. Çok külfetli ve ileri bir tekniğin
uygulanmasını gerektirmesine karşın hibrid ana arıların kolonilerinden sağlanan yüksek verim bu
külfete katlanmaya değer bulunmaktadır.
Hibrid üretmen
in temel kuralları
Kural :
Önemli hibridlerin ebeveynleri olan saf ırk ve saf hatlar elde tutulmalıdır.
Kural :
Tanınan hibrid ana arıların üretilebilmesi için tanınan hibridin ebeveynlerinin hangi ırk, eko
tip veya saf hat olduğunun bilinmesi gerekir.
Kural :
Tanınan hibridlerin ebeveynlerinin ana arıları ve erkek kolonileri saf olarak üretilmelidir.
Kural :
Tecritli çiftleşme bölgelerinde hibridin saf ebeveynleri bulundurulmalı ve çiftleşmeleri
sağlanmalıdır.
Dünyaca tanınan önemli hibridler
Sterlin
e :
1949 ́da ABD ́de üretilmiştir. İtalyan arısının dört hat hibrididir.
Midnite :
1957 ́de ABD ́de üretilmiştir. Kafkas soyunun dört hat hibrididir. Saf hat ebeveynlere
göre % 130
-
200 daha verimlidir.
Buckfast :
Br. Adam ́ın İngiltere ́de geliştirdiği bir h
ibriddir. Buckfast ana X Anadolu baba hırçın
ve hareketli, Anadolu ana X Buckfast baba sakin ve uysaldır. Buckfast hibridi ebeveynlere göre %
128
-
151 daha verimli bulunmuştur.
Hibrid yetiştiriciliğinde ilk olarak yöreye uygun ve iyi kombinasyon verecek
ırklar ya da hatlar
seçilir. Her zaman istenilen sonucun alınabilmesi için, seçilen ebeveyn hatlar seleksi yon yoluyla,
mümkün olduğunca ortak özelliklere kavuşturularak saflaştırılır, istenilen karakterler elde edilir ve
sabitleştirilir. Bu saf hatların e
lde edilebilmesi için yapay dölleme gereklidir.
Kullanma Melezleri :
Saf bir ırkın bakire ana arısının; yaşanılan coğrafi bölgede bulunan lokal kolonilerin erkek arıları ile
çiftleşmesi ile elde edilen çiftleşmiş ana arılara kullanma melezi ana arılar de
nmektedir.
Burada bir nevi hibrid yetiştiriciliği yapılmakla beraber erkek kolonilerin ırk özellikleri
bilinmediğinden ve bilinse bile tecritli çiftleştirme bölgesinde kontrollü çiftleştirme yapılmadığından
bu ana arılara hibrid demek mümkün olmamakta, ve
rimleri konusunda kesin bir ifade
kullanılamamaktadır.
Tecritli çiftleştirme alanları tesis edemiyorsanız bu tür üretim kaçınılmaz olmaktadır.
Türkiye ́de 1978 yılından bu yana yapılan ana arı yetiştiriciliği bu temele dayalı olarak
yapılmaktadır. Ana hat
tı Kafkas olan kullanma melezi ana arılar yetiştirilmektedir.
Ana arılar Kafkas ırkından yetiştirilmekte, bu ana arıların çiftleşmeleri için normal yani değişik ırk ve
melez kolonilerin bulunduğu yerlerde çiftleşmeleri sağlandığından erkek koloniler hakkı
nda hiç bir
şey söylemek mümkün olmamaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder