iyi adapte olarak bazı savunma mekanizmaları geliştirmişlerdir. Bu mekanizmalardan
en önemlisi bazı hastalık ve parazitlere karşı arıların gösterdikleri hijyenik davranıştır.
Ancak genetik olarak bu mekanizmayı çalıştıran genler mevcut popülâsyonlarda ya
resesif karakterde veya oldukça düşük frekanslarda görülebilmektedir. Bu durum bu
mekanizmaların bal arılarının fenotipik olarak görünüşüne çok
fazla yansımamakta
ancak nesilden nesile aktarılmaktadır. Yapılacak iş bu genlerin seleksiyonla
popülasyondan ayrılması ve homozigot hale getirilerek popülasyon içerisindeki
oranının artırılmasıdır.
Bal arılarında en iyi bilinen hastalık direnç mekanizması hijyenik davranışıdır. Bu
davranış ilk olarak 1937 yılında Dr. O.W. Park tarafından tanımlanmıştır. Burada
birbirinden ayrı iki davranış mekanizması gözlenmektedir. Hastalıklı, sırlanmış kuluçka
gözlerinin açılması ve hastalıklı larvaların bu gözlerden çıkarılarak kovan dışına
atılmasıdır. Bu iki davranış mekanizması 1964 yılında Dr. Rothenbuhler tarafından
gösterilmiştir. Laidlaw ve Page 1997 yılında yaptıkları çalışmada hijyenik davranışın,
Amerikan, Avrupa yavru çürüklüğü, kireç hastalıklarına ve Varroa parazitine karşı etkili
bir davranış mekanizması olduğunu bildirmişlerdir. Dr. Spivak bu özelliğin, Amerika’da
yetiştirilen mevcut herhangi bir ırk veya arı stoğundaki kolonilerde yaklaşık % 10
düzeyinde bulunduğunu bildirmiştir.
Literatürlerde uygulanan yöntemler kullanılarak, Doğu Akdeniz Bölgesinde yer alan 5
ilde 2010 Mart-Nisan aylarında arı işletmeleri ziyaret edilmiştir. Çalışma konusunda
arıcılara bilgi verilerek izni alınan işletmelerde bulunan arılardan ön seçim ile
belirlenen bazılarına hijyenik davranış testi yapılmıştır. Hijyenik davranış testleri kapalı
genç yavrulu alanlara yaklaşık 155 işçi arı pupasını içerisine alan silindir metal tüp ve
sıvı azot kullanılarak uygulanmıştır. Yapılan testler sonucunda ölmüş pupaları 24 saat
sonra temizleme ortalamaları Mersin, Adana, Hatay, Osmaniye ve Kahramanmaraş
illerinde sırası ile %64.61, %61.27, %62.31, %50.52 ve %52.79 olurken yapılan tüm
testlerdeki temizleme ortalaması %60.07 olmuştur. Toplam 50 işletmeden yaklaşık
300 koloni’ye hijyenik davranış testi yapılmış ve yapılan hijyenik davranış testi
sonuçlarına göre 24 saat sonra % 80 ve üzerinde temizleme davranışı gösteren 73
adet koloni belirlenmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder