Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı, Nilüfer – Bursa
Uludağ Üniversitesi Arıcılık Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi, Nilüfer –
Bursa
Bal arılarının (Apis mellifera) dünyadaki en yaygın paraziti olan Varroa destructor’un
neden olduğu Varroosis hastalığı, ergin arılarda % 25’e varan ağırlık kaybı, bakteri ve
virüslere duyarlılık, yeni çıkan yavrularda kanat bozuklukları - karın kısalıkları, tedavi
edilmediğinde ise kovanın sönmesine neden olmaktadır. Parazitle mücadelede çeşitli
yöntemler ve ilaçlar kullanılmaktadır. Başlıca kimyasal
ve doğal ilaçlar olarak
gruplandırılabilecek bu ilaçlardan, doğal ilaçlar başlığı altında organik asitler ve uçucu
yağlar bulunmaktadır. Bu ilaçların kullanımı tüm dünyada ve ülkemizde giderek
artmakta ve piyasaya sürülen ticari preparatların yanı sıra, arıcılar kendileri de tariflere
göre bu ilaçları kullanıma hazır hale getirerek uygulayabilmektedir. Organik asit ve
uçucu yağların gerek hazırlanması sırasında gerek kovana uygulanmasında ve
sonrasında, kullanım avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Ülkemizde en
yaygın kullanılan organik asitler formik asit ve okzalik asit, en yaygın kullanılan uçucu
yağlar ise kekik ve mentol başta olmak üzere diğer bazı bitkilere ait yağlardır. Her iki
sınıf ilaç da balın doğal yapısında bulunmaktadır. Doğru dozda, doğru miktar ve
tekrarda kullanıldıklarında balda veya balmumunda kalıntı bırakmamaktadırlar. Doğal
yollardan elde edildikleri ve doğada (balda ve çiçeklerde) bulundukları için Varroalarda
direnç gelişimi söz konusu değildir.
Formik asit yakıcı bir madde olduğundan ilacı hazırlarken ve kovana uygularken
mutlaka eldiven giyilmeli ve maske kullanılmalı, asidin buharı solunmamalıdır. Okzalik
asidin üst üste birçok sezon kullanılmasının ana arı üzerinde olumsuz etki
yapabildiğini bazı araştırıcılar bildirmişledir.
Uçucu yağların doğru dozda kullanılmamaları sonucu kullanım esnasında arılarda
kızgınlık ve huzursuzluk olabilmekte ve bazen tahammül edemeyen arılar kovanı terk
edebilmektedir. Kullanım öncesinde ve sonrasında bazı hususlara dikkat edilerek
avantajlar arttırılabilir ve bunlar gibi bazı dezavantajlar azaltılabilir. Daha önceden
gerçekleştirilen çalışmalar ve edinilen tecrübeler ışığında arıcılara, bilim insanlarına ve
sektör üyelerine, organik asitler ve uçucu yağların kullanımı, etkinliklerinin arttırılması
ve bazı olumsuz durumların önlenebilmesiyle ilgili ayrıntılı bilgiler verilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder