üzere; depolanmış çeşitli ürünler, hayvanlardaki ektoparazitler, rekreasyon ve yerleşim
alanlarında, insan ve hayvan barınaklarında doğrudan veya dolaylı olarak zararlı olan
böcek ve benzeri organizmalara karşı kullanılırken birçok olumsuzlukları da
beraberinde getirmektedir. Bu olumsuzluklar arsında; insektisitlerin balarısı (Apis
mellifera L.) ve yaban arıları olarak bilinen ve tümüne birden arı dediğimiz böceklere
olan olası etkileri de yer almaktadır. Bal arıları, insanoğlunun çok değişik şekillerde
yararlandığı; bal, bal mumu, probollis, arı sütü ve arı zehiri üretmeleri yanında, kültürü
yapılan bitkiler ve yabani bitkilerde yaban arıları ile birlikte tozlaşmayı sağlayarak
tarımsal ürünlerin nicelik ve nitelik yönünden üstün olmasını gerçekleştirmektedirler.
Doğada biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi, hemen tamamen bu organizmaların
faaliyetlerine bağlı olmaktadır.
İnsektisitlerin arılara olumsuz etkileri doğrudan veya dolaylı yollarla olmaktadır.
Doğrudan etki, ilaçlama esnasında tarlacı arıların ilaçla temas haline gelmeleri
şeklinde olabileceği gibi, ilaçlama sonrası ilaçlı bitki veya diğer objelerle temas
etmeleri durumunda da olmaktadır. Ayrıca toz, ıslanabilir toz ve mikro kapsül
formülasyonlarındaki ilaçlar, usulüne uygun olarak uygulandıklarında bitkiler üzerinde
oluşturdukları birikintiler, arılar tarafından toplanarak kovanlara getirilmekte, burada
aktif hale gelen ilaçlar, larva ve ergin ölümlerine neden olmaktadır. Arıların
insektisitlerden dolaylı olarak etkilenmeleri, özellikle ilaçlama sonucu yağmurla
yıkanan ilaçların arıların kullanacağı sulara karışması şeklinde olmaktadır. Diğer
taraftan yuva yapımında ilaçlarla kirlenmiş toprak veya bitki parçacıklarını kullanan
yaban arıları bu durumdan olumsuz yönde etkilenmektedir. İlaç ambalajlarının usulüne
uygun olarak imha edilmemesi de arı ölümlerine neden olabilmektedir.
13
İnsektisitlerin arılara olan olumsuz etkilerini minimuma indirmek için aşağıdaki
hususlar göz önüne alınmalıdır: Arıcıların arılık yerinin seçiminde olanaklar ölçüsünde
yoğun ilaçlamaların yapıldığı alanlardan uzak olacak yerleri tercih etmeleri
gerekmektedir. Yetiştiricilerin Entegre Zararlı Yönetimi (IPM) prensipleri
doğrultusunda, zorunlu olmadıkça insektisit kullanımından kaçınmaları, zorunlu
hallerde arılara toksisitesi düşük veya olumsuz etki yapmayan ilaçlar ve ilaç
formülasyonları tercih edilmelidir. İlaçlamanın akşam saatlerinde, gece veya
sabahleyin erken saatlerde yapılması arı ve diğer faydalıların olumsuz yönde
etkilenmelerini minimum düzeye indirecektir. Kaplama ilaçlamadan kaçınılmalı
havadan ilaçlama yerine yer aletleri tercih edilmelidir. Çok önemli olan bir diğer husus
da ilaçlamaya başlamadan makul bir süre önce arıcılar haberdar edilmelidir. Arıcıların
ve bitki yetiştiricilerin bu konularda iyice bilinçlendirilmesi de son derece önem
taşımaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder