yerleştirilmelidir. Kafes içerisinde ana arı verildiğinde kafeste bakıcı işçi arıların bulunmamasına dikkat edilmelidir. Özellikle ana arı üreticilerinden alınan ana arıların taşıma sırasında bakımı için içerisine konulan işçi arılar kafesten çıkarılmalıdır. Çünkü sayıları az da olsa ana arı yanında bulunan işçi arılar onun farklı bir koloni olduğu izlenimini vereceğinden diğer arılar tarafından ihmal edilebilir hatta bakılmayarak ölüme terk edilebilir. Kafesin çıkış deliği ana arı konulmadan önce şekerleme tıkacı veya plastik bir kapakla kapatılmalıdır. Şekerleme tıkacı sertlik derecesine göre 1-3 gün içerisinde ana arının kendiliğinden serbest kalmasını sağlar. Sertlik derecesi ve şekerlemenin miktarı ana arının zor veya kolay kabul edilme olasılığına göre ayarlanabilir. Plastik kapak kullanıldığında arıların çıkışı açmaları olanaksız olduğundan 1-2 gün sonra arıcı tarafından kovan açılır ve işçi arılar ile ana arının ilişkisi kurulmuş ise kafese dokunulmadan plastik kapak alınır. Kafesin alınması ise birkaç gün sonra yapılmalıdır. Analandırma sırasında yapılacak bütün çalışmalarda fazla duman kullanılması kabul edilme oranını azalttığından kovanı açmadan 1-2 dakika önce uçuş deliğinden az miktarda yumuşak duman verilmelidir.
Ana arıların kovana kabul oranları ana arı ile kovanın içinde bulunduğu koşullara göre değişim göstermektedir. Özellikle mevsimin etkisi belirgin olarak hissedilir. Örneğin ilkbahar ve sonbaharda ana kabul oranları yaz mevsimine göre oldukça kolaydır. Bu nedenle yazın analandırma yapılmasının zorunlu olduğu durumlarda ana arı önce standart çerçeveli ruşete verilmeli daha sonra anasız koloni ile bu ruşet birleştirilmelidir.
2
Ana arı değiştirme işleminde başarı oranı yapılacak uygulamalarda işçi arıların ana arı
materyaline karşı şiddetli istekleri göz önüne alındığı ölçüde yükselir. Bu konuda bilinmesi
gereken temel esaslar şunlardır;
1. Anası değiştirilecek koloni birkaç dakikadan fazla anasız bırakılmamalıdır. Yani
önceki ana arı alınır alınmaz yeni bir ana arı verilmelidir. Bu süre uzadıkça
başarısızlık artacaktır.
2. Ana arı kafeste yalnız olmalıdır. Ana arı ile gelen yabancı işçi arıların kokusu
kovandaki arıları alarma geçirecek ve ana arı kazandırmayı güçleştirecektir.
3. Ana arı kafesi birkaç saat içerisinde ana arıyı serbest bırakacak şekilde
düzenlenmeli ve sorun yaratabilecek arıcı müdahalelerine gerek bırakılmamalıdır.
4. Ana arı kafesinin yapımında kullanılan tel kafes işçi arıların ana arıyı beslemelerine
ve yalamalarına izin vermelidir. Delikler işçi arıların geçemeyeceği ölçüde fakat
olabildiğince büyük olmalıdır.
5. Kafes içerisinde çıkış deliğini tıkayan sert şekerleme tıkacından başka ana arı için
herhangi bir besin bulunmamalıdır. Çünkü çiftleşmiş bir ana arı için en ideal besin
şans verilirse işçi arılar tarafından ona verilecek taze arı sütüdür.
6. Kafes bakıcı arıların yoğun olarak toplandığı genç kuluçka alanında tercihen genç
larva içeren iki çerçeve arasında verilmelidir.
7. Kafes ana arıdan işçi arılara materyal geçişini engelliyor veya azaltıyorsa işçi arıların
hemen ana arı gözü yaptıkları görülür. Bu durum dikkate alınmamalı ve müdahale
edilmemelidir. Çünkü ana arı kafesten çıkıp bütün arılara yetecek kadar materyal
verdiğinde bu gözler işçi arılar tarafından ihmal edilecektir.
8. Ana arı verildikten sonra koloni en az dört gün kendi haline bırakılmalıdır. Aksi
halde ana arıyı kabul zorlaşacak ve hatta etrafında toplanıp onu boğabileceklerdir.
Ana değişiminde uygulanan bir diğer yöntemde kovanın yanına 5 çerçeveli bir ruşet
yerleştirilir ve esas kovandan alınan bir adet arılı ve bir adet çıkmak üzere kuluçka bulunan
çerçeve ruşet içine konur. Kovandan alınan 2-3 kuluçka çerçevesi hafifçe silkilerek tarlacı
arılar uzaklaştırıldıktan sonra üzerinde kalan genç arılar ruşete silkilir ve çerçeveler kovana
3
geri yerleştirilir. Ortaya ana arının yumurtlaması için kabartılmış boş bir petek konulduktan sonra kafes içerisinde yumurtlayan genç bir ana arı verilir. Bir hafta sonra ruşet açılarak kontrol edilir. Ana arı yumurtlamış ise esas kovanın anası bulunarak alınır ve ortada iki çerçevelik yer açılır. Kovan ve ruşetteki arılar üzerine ince zerreler halinde tercihen kokulu su püskürtülür. Ruşetteki kuluçkalı iki çerçeve ana arı ile birlikte alınarak kovanda açılan boşluğa yerleştirilir. Kovan kapatılır ve ruşette kalan arılar kovanın önüne silkildikten sonra hafif duman verilerek kovana girmeleri sağlanır.
Anasız kovanların analandırılmasında hazır ana arı verilmesi zaman kazanma açısından öncelikle başvurulması gereken bir yöntemdir. Bu yöntemde bölgesel koşullara uygun ırk ve ekotipten ana arılar seçilmeli ve yetiştirilmede gerekli koşulların sağlanmış olmasına dikkat edilmelidir. Hazır ana arı analandırmada en geçerli yöntem olmakla beraber her zaman elverişli hazır bir ana arı bulmak olası olmayabilir. Bu durumda herhangi bir kovandan alınacak çok sayıda kapalı ana arı memesi bulunan çerçeve arısız olarak kovana verilebilir. Kesilerek elde edilen tek memeler zedelenmiş olabileceğinden ve arılara verimli olan bir ana arıyı seçme olanağı tanımadığından zorunlu kalınmadıkça uygulanmamalıdır. Kapalı meme olmadığı durumlarda son çare olarak uygulanacak yöntem yumurtalı çerçeve verilerek ana arı gözü yapılmasının sağlanmasıdır. Ancak bu yöntemde arılar öncelikle 1-2 günlük işçi arı larvalarından daha düşük verimli ana arı üretimi yapacaklarından bu sakıncayı ortadan kaldırmak için çerçeve verildikten beş gün sonra meme kontrolü yapılarak kapatılmış memeler imha edilmelidir. Bu uygulamadan sonra bırakılan açık ana arı yüksüklerinde üretilen bütün ana arı larvaları yumurtadan çıktıkları andan itibaren ana arı olmak üzere özenle yetiştirildiklerinden yüksek verimli olacaklardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder